Usta üretici Jim Hutton’un yeni kuş üretime başlayan yahut kendini profesyonel üretici sanıp bir halt bilmeyenlere yazdığını düşündüğüm bu yazıda muhabbet kuşu üreticileri için püf noktalar içermektedir.

Jim Hutton’dan Muhabbet Kuşu Üreticilerine Tavsiyeler
Üretime başlamadan önce, üretim esnasında tüketeceğimiz yemi önceden ayarlamalıyız. Üretim devam ederken yem değişikliği kuşlarda sorunlara yol açar. Yavrularda meydana çıkan sorunların bir kısmı bu nedenlerden kaynaklanmaktadır.
İlk kural: Kuşlarınızın beğendiği ve severek yediği taze yemi keşfetmek ve kuluçka sürecinde yem değişikliğine gitmemek!

1. Kafes ve çift hanelerde, bilhassa yavru zamanı yeterli yemleri olup olmadıklarına çok dikkat edilmeli. Her gün yemliklerde ki yem kabukları üflenmeli, her ikinci günde ise yem kapları tamamen boşaltılıp, içindeki toz kalmadığından emin olmalıyız.
2. Yem kaplarımız mümkün olduğunca enli ve geniş olsun. Bildiğimiz gibi bazı çiftler değişik yemlere yönelebiliyorlar. Çiftler önceki yıl tercih ettikleri yemi bu sene yemeye biliyorlar. İncelemelerde tespit edildiği üzere çiftler yavrularına ilk önce aspur, arkasından darı türlerini doyurarak büyütmektedirler.
3. Vitaminler ve diğer takviye yemler genelde çok yaralı olmasına rağmen bilhassa eşe atılmadan yaklaşık 2 ay öncesi için daha çok önem arz eder. Kuluçka ve yavruların büyümesi esnasında kesinlikle takviye gıdalar ve Vitaminler içme sularına katılmaz. Bu ilke şunun için geçerlidir; anaç kuş kuluçka ve büyütme sürecinde çok su tükettiği için, suyuna vitamin koyduğunuz takdirde vücuda ihtiyacın üzerinde alınmış olur. Vitamin fazlalığını yakamayan anaç ve yavrularda sorunların çıkması gayet norma bir durumdur. Her şeye rağmen hala üretim sürecinde vitamin kullanacaksanız, mamaya az miktarda karıştırarak vermeye çalışın.
4. Üretim sırasında mevcut temizliğin, üretim öncesi temizlik düzeyinde tutulması beklenemez. Bazı üreticiler üretim sırasında çift hanelerini temizlerken bazıları bu işi çok seyrek yapar, bazısı ise çok aşırı sık. Hangisini uyguluyorsanız uygulayın fakat en önemlisi tünek altlarında oluşan, hiç de hoş olmayan feci şekilde kokan o pislik yığınlarını kafes tabanından uzaklaştırmaya bakın. Kimi dişi takıntılı olduğu için kuluçka öncesi düz mürekkepsiz kağıtlara dönüş yaparsanız, değiştirdiğinizde fark etmeyecektir(iyikus.com)
5. Kimi zaman genç dişiler hesapsız yumurtlar. İşte böyle durumlarda yumurtaları diğer tecrübeli dişilerin altına sürerek veya döllenmemiş yumurtalarla değiştirerek değerlendiririz. Kimi üretici cam misketleri annenin altına koyuyor. Anne yatmayı kesmezse o zaman kendi yumurtalarını tekrar altına koyabiliriz. Önceden yapay yumurtaları altından almak kaydıyla. Şansımız varsa, altına koyduğumuz yumurtalara tekrar ilave yumurtlayabilir. O zaman birkaç yavru ekstradan elde etme imkanımız olur.
6. Zaman zaman bazı anaç kuşlardan yumurtaları kırıp yemeye meyilli olanlar da çıkabilir. Böyle durumla karşılaşanlara tavsiyemiz; her kümeste olması gereken bir yumurta çalma kutusunu devreye sokarak kazandığımız yumurtaları, diğer bakıcı anaçların altında büyütebiliriz.
7. Anne ilk yumurtasını yaptığı zaman, kimi üretici plastik bir yumurtayı yuvaya bırakır. Bu plastik yumurta normal Muhabbet kuşu yumurtasından biraz büyükcedir. Bu yöntem iki sebepten uygulanır:
   Yuvadaki ısıyı daha uzun süre tuttuğu için. Anne yuvayı terk ettiğinde yumurtalar daha uzun süre ısılarını korumaktadırlar.
   İlk yavru çıkarken annenin üzerine abanmasını ve ezmesini engellemesidir.
   
8. Çıkış tarihi gelmiş yumurtaları bir iki dakika hafif sıcak suya daldırmanın çıkmada yardımcı olduğu tespit edilmiştir(ya da birkaç damla suyla nemlendirmek yeterli olur).
9. Şayet genç anne kendi ilk yavrusunu doyurmuyorsa o zaman ona ortalama 3-4 günlük yavru verilir, bu yavru onu normal duruma getirmeye yeter.
10. “Tüy yolmak” ne zaman ortaya çıkacağı belli olmayan bir karabasandır. Ne yazık ki henüz kesin bir çare olacak ilacı yoktur. Ortaya çıktığında yapabileceğimiz en iyi şey, yavruları başka anaçların altına sürmenizdir. Her şeye rağmen altına sürebileceğiniz anaç da yoksa, deneyebileceğiniz bir veya iki şey vardır. Yavrular yeterli büyüklüğe geldiklerinde, yuvadan daha küçük ve ağzı yukarı açık bir kutuyu kafesin içine bırakılır. Burada anaçlar yavrulara yolmadan bakabilirler. Diğer ihtimal ise yuva cam levha ile kapatılır. Dişi daha çok kafes içinde vakit geçireceği ve sadece doyurmak için yuvaya döneceği için kutudan uzak tutulmuş olur.
11. Yavruları annelerinin yanından erken ayırmamaya bakın. Erkek onlara gayet güzel bakar. Yavruları anaçların yanında mümkün olduğunca uzun tutun ki daha iyi gelişip dirençli olsunlar. Bu arada ortalama 3,4 haftalıkken yavrulara yuva kutusu içinde bir parça dal darı ikram edebiliriz. Annenin darıdan koparıp yediğini gören yavrular onu taklit ederek yuvayı yardım görmeden terk edecek şekilde yem yemeyi öğrenirler. Önemli bir şey daha ,yuvayı terk etmiş yavrular için kafes tabanına bir kap içinde su konulmalıdır. Bu, kuşların uçuş teleklerini ve kuyruk tüylerinin bazı rahatsızlık sonucu dökülmesini önleyen bir önlemdir. Bu rahatsızlık birçok kümeste kuşlarda karşılaşılan FRENCH MOULT la karıştırılmaktadır.
12. Eşleştirilmeden önce erkek ve dişinin kloak (Makat) etrafını yolar veya makas ile kısaltırsak, ingiliz (Jumbo) türlerinin çok sık olan pufla tüyleri ve uzun olan diğer tüyleri çiftleşmelerinde engel çıkarmaz. Son yıllarda ortaya sıklıkla çıkan dölsüz yumurtaların en baş nedenlerininden biri de budur.
13. İnsan eğer acemiyse çiftleri nasıl eşleştireceğini bilemez. Genelde on adet yavrudan sadece bir tane kaliteli, nitelikli yavru elde edinilebileceği zannedilir. Bu düşünce kesinlikle yanlıştır. Eldeki sonuç kullanılan kuşların soylarının kalitesine bağlıdır. Siz sadece iyi kuşları birbirleriyle çiftleştirin. Miktarı değil niteliği önemlidir soyun. Düşünmeniz gereken de budur zaten.
14. Kuşları eşleştirmede aceleci olmayın. Siz eşleştirdiniz diye onlar çiftleşmek zorunda değiller. Öncelikli olarak kuşların gerçekten kızıştıklarını (kondüsyon) gözledikten sonra eşleştirmeliyiz. Gerçek manada kızışıp kızışmadıklarını anlamak bir hayli zordur. Bunu anlamak maksadıyla kuşlara yuvalık takdim ederek belirleyebiliriz. Dişi kutuyla ilgileniyorsa kızışmış ve çiftleşmeye hazırdır. Bu safhada ki dişiler kolay kolay problem çıkarmaz.
15. Islah çalışması yapan, yarışmalık kuşlar üretenler, yavruları ilk tüy dökümünden önce kesinlikle satmamaya bakın. Genelde bu tür kuşlar ilk tüy dökümünden sonra gelişiminin zirvesine varır, tüm güzelliği sonradan ortaya çıkar. Bu hataları sadece acemiler değil, tecrübeliler de yapmaktadırlar. Bir de bakarsınız ki küçükken verdiğiniz kuş, yarışmalarda boy gösterip derecelere girmiş ve harika güzelleşmiş, mükemmel dereceler alıyor. Külfeti siz, nimetinden başkaları faydalanıyor.